Wat schrijf je, in een week als deze? Het kostte me moeite. Niet omdat ik geen gedachten heb die ik zou kunnen delen, maar meer omdat ik zoveel gedachten heb, dat ik niet meer weet waar te beginnen. Een brij aan informatie, klein leed, futiliteiten. Opperste verbazing, dat ik voor het klaren van een vrijwilligersklusje bij de lokale sportvereniging een VOG moet overleggen, maar dat één exorbitant Russisch ego in staat is een oorlog te ontketenen die zoveel trauma’s tot gevolg zal hebben bij mensen zoals jij en ik. De wereld lijkt wel gek geworden.
Natuurlijk weet ik dat Oekraïne niet de enige plaats is waar gevochten wordt. Maar op onze nieuwszenders heeft Corona plaatsgemaakt voor Oekraïne. Of je het nu wilt of niet, je wordt ermee overspoeld en je wordt geacht zelf uit al het nieuws het nepnieuws te filteren. Misleidende foto’s, teksten die niet bij beelden horen, archiefmateriaal. Suggestieve krantenkoppen. Sensatieberichten.
Fantastische, liefdevolle en bevlogen lokale hulpacties, inzamelingen van spullen die stuk voor stuk goed bedoeld zijn, maar die praktisch gezien weinig zullen helpen als je niet verder het land in kunt komen dan tot aan de grens. In de Trouw werd een artikel gepubliceerd waarin iemand ter plaatse vraagt géén potten jam, blikken smac en tubes tandpasta meer te sturen, maar in plaats daarvan te kiezen voor een georganiseerde geldelijke bijdrage, zodat er lokaal artikelen aangeschaft kunnen worden voor oorlogsslachtoffers.
Ook ik lag al op mijn buik achter de schotten op zolder om te zoeken naar dekens en andere spullen, die ik aan de vrachtwagen zou kunnen meegeven. Na het lezen van de oproep in de Trouw en het zien van de beelden van stapels dozen en kilometers plastic tassen aan de grens besluit ik het tóch anders te doen en ga ik op zoek naar hulporganisaties die ter plaatse iets kunnen uitrichten. Toch maar geld geven? Hoe help je de mensen die deze oorlog niet willen, maar daar wonen en niet kunnen ontkomen aan het excessieve geweld? Hoe krijg je je geld op de juiste plaats? Wat een drama.
De onlangs uitgesproken excuses van Mark Rutte aan Indonesië, het benoemen van het collectief falen in de koloniale oorlog aldaar, raakte me. Nederlandse soldaten hebben buitensporig veel geweld gebruikt om het volk tegen de Japanners te beschermen en daarvoor zijn excuses uiteraard op hun plaats. Maar, ieder verhaal heeft een keerzijde en diepe wonden bloeden lang na.
Dat mijn vader, zeventien jaar slechts, compleet onervaren en als jongste van zijn bataljon, als vrijwilliger mee ging naar Indonesië omdat hij het zijn taak vond iets te doen voor de lokale bevolking, maar ook gedwongen werd dingen te doen die hij niet wilde en daardoor levenslang beschadigd werd, weet ik uit de eerste hand. Dat hij met kleine gebaren naar de Indonesische bevolking, die hij als “lief” omschreef, zijn menselijkheid toonde en deze mensen met alles wat hij had beschermde, zich met gevaar voor eigen leven soms aan het regime onttrok, kwam hem duur te staan. Hij verloor diverse maten in de strijd, was ooggetuige van oorlogsdaden die voor hem te groot waren om te verteren, keerde op enig moment terug naar Nederland en werd daar zonder enige vorm van begeleiding gedropt met de mededeling dat hij maar gewoon een leven moest opbouwen hier. Geen nazorg, geen subsidies, geen hulp, niets. Wél een leven lang gewetenswroeging en belemmerende oorlogstrauma’s. Het drukte een lelijke stempel op ons hele gezinsleven en het bleef ons achtervolgen. Hij vertelde erover, hij droomde ervan en hij raakte zelf het spoor bijster. Zijn leven verloor alle glans, het werd hem te zwaar, hij werd angstig en depressief. Dat raakte niet alleen hem als oud-soldaat, maar zijn hele gezin.
Of je nu in Indonesië woonde, in het Japanse leger zat of in het Nederlandse, oorlog richtte voor iedereen die ermee te maken had onherstelbare schade aan. Datzelfde geldt nu voor Rusland en de Oekraïne. Waar je ook woont, wat je ook doet of laat, je kunt er niet aan ontkomen, zelfs niet wanneer je je verenigt. Maar wat is je keuze? Lijdzaam toekijken hoe een land kapot geschoten wordt, hoe mensenlevens bruut worden beëindigd en passief wachten op de finale klap?
De journalistiek is uit het oorlogsgebied verbannen. Mensen die zich publiekelijk uitspreken tegen Het Ego kunnen vijftien jaar cel krijgen. Het wachten is op het moment dat het hele internet wordt afgesneden en wij niet eens meer kunnen volgen wat er gebeurt. Hoe iemand dit kan bewerkstelligen, anno 2022, is mij een volslagen raadsel.
Ook deze oorlog maakt slachtoffers, meer dan we ooit zullen weten. Het brengt mensen onherstelbare schade toe. Het rukt families uit elkaar, het zet mensen tegen elkaar op, het slaat kraters in onderlinge verhoudingen. Het vernielt de economie, het heeft gevolgen voor onevenredig veel individuen en sectoren. Het is Landjepik op hoog niveau en nu is het wachten totdat China hetzelfde gaat doen met Taiwan of Israël met Palestina. Hebzucht. Niet praten, maar vechten. Niet met vuisten, maar met (kern-)wapens. Niet aan de frontlinie, maar gewoon in dorpen en steden waar mensen wonen als jij en ik, die eerst monddood zijn gemaakt.
We zijn, wetenschappelijk gezien, tot zoveel in staat, maar hebben onze beschaving en ons ontwikkelde intellect klaarblijkelijk niet gebruikt om te leren van het verleden. We hebben details in kaart gebracht, ons (veel te) ver ingedekt met rigide regels en wetten, maar de grote lijnen zijn we hiermee kennelijk uit het oog verloren. Dat het levensgevaarlijk is om zoveel macht toe te kennen aan één iemand met een solistisch en manipulatief plan, waarin empathie geen enkele rol speelt. Dat interventie van ons de strijd ter plaatse alleen nog maar verder zal doen escaleren, maar dat lijdzaam toekijken óók geen optie is.
Ik denk dat we maar één ding kunnen doen. Liefde, in alle vormen. Of je nu besluit om blikken babypoeder naar de grens te brengen, om geld te storten op 555 of om je huis te openen voor oorlogsvluchtelingen, het is allemaal goed. Al verzacht je tijdelijk het leed van maar één iemand, dan is het al de moeite waard. Als we niet bij machte zijn om aan de stoelpoten van Het Ego te rammelen, dan rest ons weinig anders dan onze harten te openen voor de mensen die het zó nodig hebben, niet alleen nu maar ook de komende jaren.
Ik volg het nieuws met angst en beven, maar hoop tegelijkertijd met heel mijn hart dat de menselijkheid en de liefde uiteindelijk zullen zegevieren.
Sting: Russians
There is no monopoly of common sense
On either side of the political fence
We share the same biology
Regardless of ideology
Believe me when I say to you
I hope the Russians love their children too
There is no historical precedent
To put the words in the mouth of the president?
There’s no such thing as a winnable war,
It’s a lie we don’t believe anymore
0 reacties