Kerstratatouille

“Ah, leuk!”, app ik zoon 3, die vlak vóór de kerstdagen in één streep van Bangkok naar Amsterdam vliegt: “zal ik je komen halen?”. Zijn vader en zijn zus zeggen hetzelfde. We zien ons daar al staan bij de gate met onze spandoeken. “Ik word al opgehaald door M.”, antwoordt hij even later; “kom maar niet, ik ga meteen met haar mee naar huis, ik zie jullie met Kerst wel“. Ik grijns naar mijn beeldscherm. Zo gaan die dingen, ze hebben ook wel wat in te halen natuurlijk. Zijn vader, zus en ik incasseren manmoedig, zitten ieder vanuit ons eigen huis op de live-link van zijn vlucht te kijken en sturen elkaar af en toe wat bemoedigende woorden als: “hij is er bijna” en “wat heeft hij een fantastische reis gemaakt”.

Wanneer hij een dag later bij me komt eten, zie ik dat mijn Benjamin een volwassen kerel is geworden. Ik omarm hem en houd hem stevig vast. Als een paar dagen later in Thailand de boot zinkt, waar hij recent meermalen op meegevaren is om te gaan diepzeeduiken, bedank ik het engeltje op zijn schouder, dat hem niet alleen zo liet genieten, maar hem ook veilig terug thuis bracht.

Mijn aversie tegen afvinklijstjes en vastgeroeste gewoontes maken dat ik een paar dagen later
-als enige?- zonder boodschappenlijstje als een kip zonder kop door de supermarkt tippel, op zoek naar eten voor de familieleden die naar mij zullen komen met Kerst. Dat zijn er inmiddels schrikbarend veel. Als het aan mij ligt zouden bier en bitterballen prima volstaan, maar daar kom ik in dit culinaire gezelschap niet mee weg. Het gevolg van mijn ongeorganiseerde leven is dat ik vijf keer terug moet om vergeten ingrediënten te halen en vervolgens zoveel in huis heb dat ik tot kerst 2027 vooruit kan met de hele straat.

In de staart van 2023 begon ik aan een korte studie, omdat ik behoefte had aan iets nieuws. Verdieping, verbreding, de grijze brij onder mijn deksel een beetje doorroeren. Het was vele malen intensiever dan ik had ingeschat. Digitale informatie en oefeningen, fysieke lesdagen, een reflectieverslag, een presentatie en een examen. Intussen ging het gewone leven ook door. Turbulentie op het werk. Ik ontmoette nieuwe mensen, nam afscheid van andere, er werd verhuisd, geopereerd, getrouwd, gescheiden, vermenigvuldigd, begraven, gewonnen, verloren, verjaard, gelachen en gehuild.

Vriendin X vocht voor wat ze waard was om de controle over haar leven terug te krijgen, waardoor ik als bezoeker in een verslavingskliniek kwam en tegen mijn eigen vooroordelen aanliep. “Ja, Wen“, lachte vriendin X: “jij dacht zeker dat zij een hulpverlener is hè?”, op het moment dat ik een zorgvuldig gestylde, knappe dame spotte. Ze schudde haar hoofd. “Nee hoor, zij is hier ook écht gewoon patiënt”. Ik voelde de blossen op mijn wangen komen. Fout gegokt.

Aan de buitenkant kan het er nog zo mooi uitzien, het is niet alles goud wat er blinkt. Social Media staan vol met succesverhalen, met prachtige foto’s, met dierbare momenten, met glitter en glamour. Daardoor is het voor ons niet meer goed zichtbaar wie zich nu werkelijk blij voelt en wie dapper doet alsof. Ik ken mensen die zich eenzamer voelen in een relatie dan een ander in z’n eentje. Ik ken ook mensen die na het werk in één streep naar boven gaan en de dekens over hun hoofd trekken. Of die hun leven flink moeten bijstellen vanwege hun falende gezondheid. Mensen die lijden onder het alleen zijn en mensen die juist behoefte hebben aan een beetje ruimte. Relaties die rammelen of die blijven bestaan bij de gratie van praktische problematiek. Excentriekelingen, vastgedraaid in hun kleurrijke onvermogen. Lang leve de buitenkant!

Voor het gebrek aan personeel of menselijk contact vliegen we tegenwoordig robots in, in plaats van dat we onze vaardigheden ontwikkelen om naar elkaar te luisteren en te kijken. We chatten ons suf, maken op alle memorabele momenten instawaardige foto’s en hollen in een noodvaart voorbij aan waar het wezenlijk om gaat: menselijkheid. Aandacht. Liefde, in alle vormen. Een luisterend oor kan al wonderen doen, woorden zijn soms overbodig. Een aanraking, zoals die door een robot niet kan worden geëvenaard. Een arm om een schouder, een helpende hand, een kus, een spontane glimlach. Het levert zoveel meer op dan dat het ons kost!

Het zijn mijn goede voornemens voor 2024. Meer persoonlijke interactie, ontspannen keukentafelgesprekken en betrokkenheid in plaats van bemoeizucht. Verbinding maken, sparren en delen. Zo oordeelloos als mogelijk luisteren en met compassie naar een ander kijken. Het klinkt simpeler dan het is.

Eerst die kerstdagen maar eens doorstaan; met een huis vol jong volwassenen zal er van stilte weinig sprake zijn. Die kleine zal vertellen over zijn avonturen en zal ons filmpjes laten zien van de wondere wereld tussen het koraal in de oceaan. We zullen bloedfanatiek door elkaar schreeuwen, vals spelen en elkaar vliegen afvangen bij onze pubquiz, terwijl we taart, soep, brood, vegetarische bietensalade, kip, kaas, chips en rollade door elkaar heen eten. We spoelen het weg met water en bier, zitten en staan overal in mijn huis en zijn vooral blij om elkaar één keer per jaar in de ogen te kunnen kijken. Het perfecte kerstplaatje is niet op ons van toepassing en daar ben ik, als ongeorganiseerde vrijheidsstrijder, altijd weer het meest dankbaar voor.

Ik wens iedereen fijne kerstdagen toe, op welke manier dan ook. In gezelschap van jezelf of van anderen, met thee of gin, met bruin brood of oesters, in spijkerbroek of in gala, in de regen hier, de zon of de sneeuw elders. Waar en met wie je ook bent, kijk om je heen en heb oog voor een ander.

Tel je zegeningen. Heb lief.

Liam Gallagher: all you’re dreaming of

Oh, what are you dreamin’ of
Is it the kind of love
that’ll be there when the world is at its worst
that’ll cover you in kisses unrehearsed
when you’re losing ground still tell you that you’re worth
all you’re dreamin’ of

“