Verboden te voeren!

Het is stipt tien uur als hij aanbelt. Een vriendelijke man op leeftijd, gekleed in korte broek met overhemd, steekt zijn hand naar me uit. Ik zie glanzende, lichte ogen achter een rond brilletje. Hij doet me aan Rien Poortvliet denken.

Hij is gekomen omdat ik hem heb uitgenodigd. Hij kan naturel portretfoto’s maken, die ik op mijn nieuwe website wil zetten. We schudden elkaar de hand en hij neemt plaats op een stoel bij het raam. Normaal gesproken ben ik degene die de vragen stelt, nu is hij het. Het is even wennen aan mijn nieuwe rol. We zijn in no-time in een leuk gesprek verwikkeld, waarbij ik zijn kritische blik meermalen vang. Hij tast af wie hij voor de lens krijgt.

“Wat een karakteristieke kop heb jij”, grijnst hij. “Leuk hoor, dat blauwe jasje, maar trek eens iets zwarts aan”, zegt hij: “en maak je haar eens vast. Ik raak helemaal in de war van dat enorme vogelnest”. We schieten allebei in de lach en ik doe wat hij zegt. Hij stalt zijn apparatuur uit en neemt de tijd om rustig te bedenken hoe hij hier ooit nog iets toonbaars van kan maken. “Heb je ook een goede of slechte kant?”, vraagt hij. Ik haal mijn schouders op en antwoord: “volgens mij niet hoor, al mijn kanten zijn slecht”. Hij trekt wat plukken haar uit mijn knot en geeft me instructies. Ik volg ze braaf op. Denken aan mensen die me lief zijn. Binnenpretjes bedenken (makkie). Boos kijken. Lachen. Hij knikt en gaat rustig door met afdrukken. “Dit is een hele mooie”, zegt hij handenwrijvend en hij draait zijn camera om. Ik kijk op het scherm en mijn hart slaat vijf slagen over. Ik houd mijn adem in. “Jemig”, breng ik even later uit: “ik zie alleen maar een vleesklomp met oogjes”. Hij schiet in de lach, ik lach mee. “Oh!”, zegt hij: “ik heb nog nooit in die bewoordingen gedacht. Zelfspot heb je wel. Tja, iedereen ziet wel dat jij best bij het raam kunt zitten als het stormt, door de kieren wegwaaien zul je niet. Maar ik vind het een prachtige kop”. Mijn hart bonst in mijn keel. Ik wil het liefst heel hard wegrennen, maar dat is een beetje lastig met een wildvreemde man in mijn eigen huis.

Hij is zelf ook niet slank. Dat maakt dat geen van zijn opmerkingen neerbuigend voelt. Een betere confrontatie met mijn levensstijl is er niet: de foto’s verbloemen niks. Dit is het, soit. De fotograaf verstaat als geen ander de kunst om te accepteren dat dingen zijn zoals ze zijn. Zijn leven nam een compleet andere wending nadat hij werd aangereden en niet voldoende kon herstellen om zijn oorspronkelijke werk nog te doen. Hoe hard hij ook zijn best deed en hoeveel hulp hij ook kreeg vanuit de medische- en revalidatiewereld, hij kreeg de regie niet meer terug. Hij was ooit een workaholic, een control-freak, maar hij weigerde bij de pakken neer te gaan zitten en vond een nieuwe tijdsbesteding. Eentje die ertoe doet. Hij maakt er iets kunstzinnigs van, als bevlogen portretfotograaf op locatie. “Ik heb nu mensen leren kennen, die ik anders nooit zou hebben ontmoet”, vertelt hij stralend. “Echt, de meest fantastische mensen mag ik portretteren. Ik hoor zoveel bijzondere en uiteenlopende verhalen! Ik had me nooit gerealiseerd dat mensen tegen een relatief vreemde veel gemakkelijker praten. Ze zien mij na de sessie toch nooit meer terug, dat zal het zijn. En dat ze mijn foto’s soms zo emotioneel ontvangen verbaasde me ook. Ik had er nooit bij stilgestaan. Voor mij zijn het gewoon plaatjes, die technisch meer of minder goed zijn, maar op een ander kan het een enorme impact hebben”. Ik knik. Wat hij doet met beelden, doe ik met woorden. Beelden en woorden zijn rauw en confronterend, dat merk ik vandaag zelf ook.

Nog geen dag later komen de foto’s al via de app bij me binnen. Ik mag er tien kiezen. Er zitten mooie momentopnames bij en ik kies samen met een handjevol mensen die dicht om me heen zijn welke het meest waarheidsgetrouw zijn. “Je staat er lief op”, zegt de één. “Je bent een mooi mens vanbinnen”, zegt een ander. “Dit ben jij ten voeten uit”, zegt vriendin L.. “Ik ga natuurlijk niet zeggen dat je de mooiste, knapste of de slankste bent, maar je hebt zoveel leuke en lieve mensen om je heen die van je houden zoals je bent”, zegt vriend X. “Uhm…. ja mam, je hebt ook gewoon een dikke kop. Daar kunnen wij niks aan doen! Dan moet je ook eens wat meer gaan sporten hè”, zegt zoon 2. Alle woorden klinken als: “wat een lieffffff kind”, zoals Herman Finkers het omschrijft in 2012. Het raakt oud zeer en ik moet er vooral heel hard van huilen.

Ik kijk de fotoserie nog een paar keer terug en neem een besluit. Het moet anders. Al dat overgewicht is niet goed voor mijn gezondheid, maar ook niet voor mijn zelfvertrouwen, mijn humeur en mijn fitheid. Ik ben een Bourgondische, alleenstaande emotie-eter met een tamelijk heftig verleden, in de overgang, met een kantoorbaan, fysiek passieve hobby’s en een trage stofwisseling. Dat zijn nét even te veel beroerde uitgangspunten.

Het is klaar met al dat lekkere eten. Ik ga in hongerstaking! Traktaties moeten vanaf nu weer aan mijn neus voorbij gaan en ik buig etentjes met vrienden acuut om naar ontmoetingen zonder voedsel. Ik schaf een crosstrainer aan op Marktplaats en ga baantjes trekken. Wandelen en fietsen deed ik al, maar daar moet dan nog een tandje bij. Er staat een fles kraanwater koel met limoen en munt uit de tuin. Ik ga ervoor.

Ik app de fotograaf om hem te bedanken. “Over min 25 kilo nodig ik je weer uit”, app ik hem. Hij zal wel denken (en terecht): jij hebt tenminste nog een keuze, zeurpiet. Die had ik niet.
En zo is het ook! Niet lullen, maar poetsen.

Dus, al mijn lieve vrienden, vriendinnen, kinderen, collega’s, buren en familieleden: jullie zijn nog steeds allemaal van harte welkom, maar karig wordt het wel. Ik heb alles uit de (koel-)kast gegooid wat niks méér dan calorieën bevat. Het roer is om, de mouwen zijn opgestroopt en daar heb ik jullie stille steun hard bij nodig. Zéker niet in woorden, in medelijden, in goed bedoelde adviezen, in onbegrip of in bemoeizucht, maar in stilte.

Doe maar gewoon zoals altijd, met slechts één summiere aanpassing: mij niet voeren.

Lizzo: truth hurts