Privé

“Wat is je haar lang geworden”, zegt ze, terwijl ze het afkeurend omhoog houdt. “Wat is de bedoeling? Wil je het eraf? Zullen we het in lagen knippen? Wil je een pony? Wil je een bob? De vorige keer had je highlights met folie, wil je dat weer? Ik zie dat je alleen knippen hebt aangevinkt, dus ik zit nu wel krap in mijn tijd”. Ik laat haar ratelen, ze geeft me ook geen seconde ruimte om te antwoorden. “Ik wil er gewoon een stukje af. Knip de dode punten er maar uit. En ik wil zéker geen pony”. Er valt een korte stilte. Ze glimlacht en pakt haar kar met attributen. Er moet zeker tien centimeter van mijn lange haar af, maar ik heb schokkendere metamorfoses ondergaan dan dat. “Doe nou maar gewoon”, antwoord ik haar en ze begint te knippen en te praten tegelijk. Over haar moeder, die jarig is, het ontbijt van vanmorgen, het etentje van vanavond, het feest van morgen, de vrije uren die ze daarvoor op moest nemen en het verschil in haarborstels. Ik zit, luister met één oor en hoop dat ze niet vergeet om adem te halen. “Je kunt krullen knijpen in jouw haar”, zegt ze en ze doet het voor. “Sommige mensen vinden dat leuk. JIj hebt veel slag in je haar, dat kun je gebruiken. Ik moet er niet aan denken, aan krullen, zou me echt niet staan”. Ze bekijkt zichzelf uitgebreid in de grote spiegel. Ze verwacht geen antwoord van me, dus ik zwijg en volg haar driftige bewegingen.

“Goedenavond, mevrouw K.”, zegt een collega aan de telefoon, achter de balie vlakbij me. “Je hebt maandag een afspraak met collega X., maar die is ziek. Wil je door een ander geknipt worden, of wil je de afspraak liever verzetten?”. Haar stemgeluid is fors, we kunnen het gesprek allemaal letterlijk volgen. “Hoe is het met die plekken op je hoofd, ben je daar wel mee naar de dokter geweest?”, roept ze door de telefoon. “Jaja, dat klopt, twee collega’s hier hadden luis. We weten nog niet hoe ze daaraan zijn gekomen, maar het is weg hoor, maak je geen zorgen, daar hebben we alle troep op losgelaten die er is. Is Y. ook goed, want dan kun je bij haar terecht. Die kan ook knippen hoor. Neem even je eigen shampoo mee van de dokter, hè?”. Ik luister, vooral omdat het geen keuze is. Als de verbinding verbroken is leunt ze op de balie. “X. heeft allemaal oude mensen als klant. Ik zit allemaal van die vaste lijnen te bellen. Van die huisnummers, weet je wel, met zo’n telefoon aan een draad”, snoeft ze terwijl ze met haar ogen rolt. “Mevrouw K. was bij de dermatoloog geweest hè, in het ziekenhuis, het leek net schurft op dat hoofd, maar het was toch iets anders, ik zal er even achter typen dat er met handschoenen gewerkt moet worden”, vertelt ze aan mijn kapster. “Is dat dezelfde die vorige keer zo over de kosten zat te zeiken?”, vraagt de mijne. Ze knikt. “Komt hier al jaren, is altijd gedoe”.

Er ontstaat een gesprek tussen een andere klant en de drie kapsters in de winkel. Over T., die haar kleinkind niet mag zien (“ik snap het wel hoor, heeft ze het zelf naar gemaakt”), over L., die partnerruil heeft gedaan met de buren (“echt stom, want ze is er niet op vooruit gegaan!”) en over S. die al 50 is en haar lippen nog op heeft laten spuiten. “Triest”, concludeert één van de kapsters: “waarom zou je dat nog doen op die leeftijd?”.

De privacywet, die het werken in de gezondheidszorg nodeloos ingewikkeld maakt, geldt kennelijk niet voor kapsalons. Daar mag iedereen over de tong gaan met spectaculaire verhalen en halve waarheden. Als ik gewoon op een willekeurige avond kan horen dat T. een schaamlipcorrectie heeft laten doen omdat dat moest van haar man, die denkt dat ‘ie Gods Gift to Women is, maar die in werkelijkheid lijdt aan grootheidswaanzin en geldingsdrang nu hij maar een onderdeurtje is, waarom moet alles op het werk dan zo omslachtig en ingewikkeld? Waarom moet er expliciet toestemming verleend worden voor uitwisseling van medische gegevens als dat in het belang van je gezondheid is?

Is de dame -drie stoelen verderop in de kapsalon- die schaamteloos zit te vertellen over haar jongste, die door nalatigheid van een malafide, oude kinderarts nu in revalidatie moet, dezelfde vrouw die ik via dat irritante Zivver in codetaal moet mailen?

Kennelijk vinden we het bewaken van onze privacy alleen belangrijk in een bepaalde setting en staan we er weinig bij stil dat we vaak gefilmd worden, dat eenmaal gepubliceerde foto’s tot in lengte van dagen op internet blijven staan en dat met het hebben van een mobiele telefoon je handel en wandel overal uitgelezen en gecheckt kan worden. Dat er algoritmes worden losgelaten op ons gedrag, waardoor we gestimuleerd worden nog meer te doen van wat we al deden. Dat een winkel, nagelstudio, wachtkamer of een kapperszaak geen plaatsen zijn waar je in privé veilig je gal kunt spuwen. En ik maar soebatten om mensen zover te krijgen dat ze akkoord gaan met het delen van hun relevante medische gegevens in geval van nood. Het is de wereld op z’n kop.

“Je bent klaar”, zegt de kapster even later en ze schudt een half schaap uit mijn cape. “Wil je een tube crème mee, om in je haar te kneden?”. Ze houdt een kleine tube van negentwintig euro voor mijn neus. Ik sla af. “Joh, ik ben al 55, waarom zou ik dat nog doen?”, antwoord ik. Ze kijkt me aan. “Ben je al 55?”, vraagt ze me: “had ik niet gedacht. Ik zag nog bijna geen grijs in je haar”. Ze stopt de tube terug in de la en loopt naar de kassa. “Dat is dan veertig euro tachtig bij elkaar”. Ik schrik me rot, maar vertrek geen spier. “Bedankt voor het knippen. Veel plezier straks op het feest van je moeder”, zeg ik haar en ze lacht. “Dat komt helemaal goed!”, antwoordt ze en wendt zich vervolgens in één vloeiende beweging tot haar collega.

“Wel leuk hoor, al die ouwe mensen”, hoor ik haar verzuchten, net een paar seconden te vroeg. Ik doe alsof ik het niet hoor, trek de deur achter me dicht en loop de drogist binnen voor een tube kokoscrème van 3 euro.

Over mij zijn er nu toch geen stiekeme, ranzige nieuwtjes te vertellen daar in de kapperszaak. Ik kwam er godzijdank met geen speld tussen.

Pink Floyd: sheep

Have you heard the news?
The dogs are dead
You better stay home
And do as you’re told
Get out of the road if you want to grow old