Hugo

Sinds ik alleen woon, ben ik chef afstandsbediening. Ik heb overigens op heel veel fronten interne promotie gemaakt, want ik ben nu ook de baas van de sofa, de toiletrol, de voorraadkast, de muziekinstallatie, de wasmand en de auto. En zoals het hoort bij een promotie, ik houd meer geld over nu mijn huishouden gehalveerd is. Win-win.

In de late avond nestel ik mezelf met een braaf kopje thee op de sofa voor de televisie en kom ik min of meer bij toeval uit bij op1, waar Diederik Gommers, Martine de Vries (medisch ethicus) en Emiel Roemer (burgemeester van Heerlen) aan de tafel hebben plaatsgenomen.

Een aantal dagen geleden zat ik eveneens aan de buis gekluisterd, toen Diederik Gommers vertelde dat het IC-personeel zich inmiddels “verveelt” en dat dit nogal opmerkelijk is. Qua corona uiteraard goed nieuws, maar een teken dat de reguliere zorg nog te weinig is hervat. We spelen nog steeds paniekvoetbal, geeft Diederik aan. Zijn opmerking snijdt hout. De crisis was er ineens en is in medische termen snel over het hoogtepunt heen. Het heeft geen zin om nu in angst te blijven leven. We kunnen weer naar de huisarts, naar het ziekenhuis en we kunnen ook voor andere medisch noodzakelijke problemen gewoon weer behandeld worden. Een eventuele volgende Coronapiek, waarvan we allemaal hopen dat deze uitblijft, wordt pas in de winter van 2020 verwacht.

Aan Gommers en een team medische zwaargewichten is gevraagd een protocol uit te werken, dat handvatten biedt wanneer we onverhoopt in de toekomst in code zwart geraken. Bij code zwart is er geen medische hulp meer mogelijk, is alle opschaling gedaan en moeten er acute keuzes gemaakt worden door artsen.

Voor het opstellen van dit protocol is een team medici, waaronder diverse medische ethici, ingevlogen. Eén van hen is Martine de Vries, die in duidelijke bewoordingen uitlegt hoe het protocol tot stand is gekomen, ervan uitgaande dat zoveel mogelijk mensenlevens moeten worden gered. Hoe diverse invalshoeken zijn belicht, hoe belangen zorgvuldig zijn gewogen en hoe tot één duidelijke richtlijn is gekomen, niet gestoeld op een enkele parameter als een absolute leeftijd, maar op meerdere parameters. Diederik spreekt zijn vreugde over het bruikbare protocol uit en Emiel knikt alsof hij het begrijpt.

Het is voor een behandelend arts in tijden van code zwart niet mogelijk om tijdens het werk een weloverwogen keuze tussen twee patiënten te moeten maken. Op papier misschien wel, maar zodra een patiënt een gezicht heeft niet meer. Dat geldt immers voor ieder van ons; zodra het in onze directe omgeving plaatsvindt, verleggen wij onze grenzen. Wij willen praktisch gezien ook niet dat onze oma doodgaat ten behoeve van het buurjongetje.

We zijn gebaat bij één visie, bij één richtlijn en bij de onafhankelijkheid van de uitvoering daarvan. Je zou denken -nu ieder ziekenhuis een team deskundigen samenstelt dat in geval van nood deze afweging gaat maken op basis van het protocol- dat Diederik, Martine en de andere bollebozen fantastisch werk hebben gedaan en de kastanjes voor ons uit het vuur hebben gehaald. Maar dan reken je buiten de waard. De waard die Hugo heet.

Hugo de Jonge komt in beeld. Monden vallen open -de mijne in ieder geval- wanneer hij zegt: “we gaan niet op leeftijd selecteren”. Diederik heeft net uitgelegd dat er inderdaad niet sec op absolute leeftijd zal worden gestuurd, maar meer op levensfase en dit nog als slechts één van de parameters. En dat daarbij een jongere met nog een veelbelovende toekomst uiteindelijk voorrang zal krijgen op een demente hoogbejaarde. Hugo pikt het niet. Hij veinst een glimlach. Ik heb last van plaatsvervangende schaamte als er kort ingezoomd wordt op de frons van Diederik. “Het protocol is door onze medische deskundigen uitgedacht”, vertelt Hugo: “omdat de medische wereld vindt, dat een dergelijke beslissing niet bij de politiek hoort te liggen”. Zou hij het toch begrepen hebben?

Helaas. Hugo zou Hugo niet zijn, als hij zich niet zou conformeren aan de uiterst zorgvuldige belangenafweging van het team deskundigen. Uitgerekend op dit moment verkondigt Hugo dat -wanneer er tóch op leeftijd geselecteerd wordt- de politiek dit via wetgeving gaat tegenhouden. Wat is dit voor arrogantie? Degene die op leeftijd selecteert is hij tot heden steeds alleen maar zelf, met het onbegrijpelijke en vreselijke afzonderingsbeleid van onze ouderen. Bejaarden of zwakkeren, die straks ten ondergaan aan eenzaamheid, maar daarover predikte Hugo eerder dat we met elkaar (zou hij zichzelf hebben meegerekend?) de eenzaamheid prima zouden kunnen ondervangen. Niemand weet hoe, maar woorden zijn in het geval van Hugo nu eenmaal belangrijker dan daden.

Blijkbaar werkt het dus zó, dat het uitkristalliseren van zorgvragen, het afwegen van belangen, het voeren van een onmogelijke ethische discussie teneinde een bruikbaar protocol te vervaardigen, door Hugo wordt uitbesteed aan de mensen die ermee moeten werken. Die verstand hebben van de praktijk, zich het snot voor de ogen hebben gewerkt, die in persoon hebben geleden onder het gebrek aan middelen en deskundige vakmensen. Die hebben gevochten voor het behoud van mensenlevens en ons hebben behoed voor een nog grotere catastrofe. Maar als dit team dan tot een protocol komt waarvan Hugo vindt dat het niet past, dan gaat hij dit via wetgeving alsnog boycotten. Wat een deceptie voor de medici.

Nu de piek voorbij is, is de zorg weer terug bij af, zijn het weer dezelfde stroperige organisaties geworden die weinig waardering kennen voor de mensen die het werk doen. Iets met een roeping, geloof ik. Er komt niet alleen geen extra geld voor verplegend en verzorgend personeel, er wordt hier ook een brevet van onvermogen uitgedeeld aan Diederik Gommers, Martine de Vries en alle deskundigen die niet over één nacht ijs gingen met hun code zwart-protocol. Misschien kunnen we Hugo erop wijzen dat we alleen in code zwart komen omdat er politiek gezien al jaren verkeerde keuzes zijn gemaakt?

Je moet er toch niet aan denken dat zo iemand als Hugo ooit president van ons land gaat worden. Dat hij allerlei leuke praatclubjes bedenkt, maar deze vervolgens geen mandaat gaat geven, omdat hij zelf wil bepalen hoe wij in het leven zouden moeten staan. Dat heeft niets met democratie te maken, noch met veiligheid. Dat is volstrekte misleiding, verpakt in een strak pak met kekke schoenen, versierd met een vetkuif en omlijst met gelikte praatjes.

De petitie tegen de spoedwet van Hugo is hier uiteraard met verve ondertekend. Als Hugo het nu óók nog in zijn hoofd haalt met wetgeving het team van Diederik Gommers te ondermijnen, dan hoop ik dat er iemand met aanzien zal opstaan in Den Haag die hem op zijn arrogantie zal wijzen en hem duidelijk zal maken, dat hij met zijn buitensporig grote en opgeblazen ego zéker niet in het kleine torentje past.

Speciaal voor Hugo: me, myself and I