Motivatiebriefje

“Mam”, zegt hij en hij recht zijn rug: “ik vind deze nieuwe lockdown echt zó ontzettend waardeloos”. Hij zucht. “Het helpt natuurlijk helemaal niets, al dat achterljke ad hoc-beleid. Mijn leven staat al zo lang stil”. We hebben allebei een kop koffie en ik luister naar zoon 1, die dit jaar met glans afstudeerde, een baan vond en bij de Rechtbank zal worden beëidigd. “Ik kan pas 25 januari mijn bul ophalen en de datum van beëidiging is ook nog niet bekend”, zegt hij. Heb je daar al die jaren keihard voor gewerkt, wordt de kers op de taart pas máánden na dato geserveerd en zonder enige poespas. Zijn teleurstelling is begrijpelijk.

Zoon 2 studeerde dit jaar ook af, had eveneens een uiterst sobere drive thru om zijn diploma te bemachtigen en werkt noodgedwongen bij de GGD, omdat zijn sector nu al twee jaar zo goed als stil ligt. Zoon 3 volgt al zijn colleges online vanaf zijn studentenverblijf en dochter 1, die haar eerste eigen huisje kocht, wacht tevergeefs op bouwmannen voor klussen in en om haar huis. Ze lijken van de aardbodem verdwenen te zijn, de handige mannen.

Zoon 1 betoogt dat de lockdown pure symptoombestrijding is. Ik las hierover deze week toevallig een artikel van Tedros Adhanom Ghebreyesus, de voorzitter van de WHO, die onderbouwd bepleitte dat boosterprikken en lockdowns ertoe leiden dat het virus nog veel langer onder ons zal blijven, omdat zo’n virus ongeacht onze beperkingen blijft woekeren en er door al die krampachtige maatregelen juist veel nieuwe mutaties zullen ontstaan, met alle gevolgen van dien.

“We kunnen toch niet alsmaar alles op slot blijven gooien?”, zegt zoon 1 bevlogen: “we zouden veel meer moeten kijken naar onderliggende problematiek en voor lief moeten nemen dat er een maximum is aan covid-zorgcapaciteit. We worden allemaal steeds dikker. Steeds luier. We leven ongezond en prioriteren niet goed. Dáárin zou moeten worden geïnvesteerd, niet in al die steunmaatregelen voor bedrijven en sectoren die je maar willekeurig van het ene op het andere moment sluit. Waarom is de kapper dicht en kun je wel gewoon met de trein reizen? Waarom zijn de slijterij en drogisterij open en moeten de electronicazaken sluiten? Vertel jij het maar”. Hij kijkt me aan, ik zwijg. “Mam, het Vondelpark zit iedere dag bomvol mensen die nergens heen kunnen, want de meeste mensen in Amsterdam hebben niet eens een tuintje. Dan kun je wel alle horeca sluiten, maar je weet dat mensen elkaar dan tóch ergens anders zullen opzoeken. Dus het is bullshit”.

“Ik weet het niet meer zo goed”, antwoord ik hem eerlijk: “al die verschillende berichten, hoe meer je leest hoe minder je ervan begrijpt. Vijf virologen beweren vijf verschillende dingen. Wie heeft er gelijk?”. Hij haalt zijn schouders op. “Weet je mam”, zegt hij: “de informatiebronnen, die ten grondslag liggen aan de adviezen en beslissingen van het RIVM, worden niet eens openbaar gemaakt”. Ik luister. “Ik ben lid van Follow the Money. Geweldige journalistiek, die flink verder gaat dan bijvoorbeeld de NOS. Het RIVM baseert haar feiten en dientengevolge haar adviezen op bronnen die niemand kan verifiëren. Hoe betrouwbaar zijn die uitgangspunten eigenlijk?”. Het klinkt allemaal eng, wankel ook. Ik wil eigenlijk dat het RIVM alwetend is en dat ik een sluitend en onderbouwd advies krijg waaraan ik me wel of niet kan houden. Kennelijk werkt het niet op die manier.

We zijn het eens, zoon 1 en ik. Het gaat niet goed, op deze manier. Er is te weinig toekomstperspectief en we maken geen gefundeerde lange termijn-keuzes. Het enige wat we doen is pleisteren. En dat kan best een tijdje, maar daar kun je niet mee bezig blijven. Het ontwricht de hele maatschappij.

We hebben het nodig om gemotiveerd te blijven. Als je voor het tweede opeenvolgende jaar een gigantische kerstshow optuigt, zoals Intratuin dat deed, en je breekt deze vlak vóór de kerst noodgedwongen in allerijl af omdat je je zaak per direct moet sluiten, ga je dat dan volgend jaar weer met liefde en plezier doen? Ga je kiezen voor een baan in de gezondheidszorg, de schoonmaak of bij de politie als je vooraf weet dat je met je salaris nergens een huis zult kunnen bemachtigen? Ga je gezond eten als daardoor halverwege de maand je geld al op is?

De zorgverzekeringen bepalen voor een heel groot deel wat wij aan zorg bieden; alle praktische zorg moet goedkoper, sneller en met minder mensen. Gestandaardiseerd, protocollair. Hoe motiverend is het voor gedreven personeel als er niet meer met mensen mee gedacht kan worden, maar je slechts nog binnen strakke tijdsvakken en met afvinklijstjes kunt werken? Hoe motiverend is het dat je een eenmalige zorgbonus krijgt met applaus, maar dat een motie tot structurele verhoging van lonen in de zorg vervolgens unaniem wordt verworpen?

De boodschap die zoon 1 me brengt is een heldere. Hoe kunnen we zó veranderen dat we stappen bij blijven zetten om het beste te doen? Hoe buigen we de bestaande reactiviteit weer om naar pro-activiteit?

Hoe houden we studenten geïnteresseerd in digitale colleges vanuit hun bezemkasten? Hoe bieden we jonge honden zoals mijn kinderen de mogelijkheid zichzelf te ontwikkelen en hun potentie en energie volledig aan te wenden? Hoe houden we de horeca en cultuur bruisend, als er geen grote groepen meer bij elkaar mogen komen en het daardoor niet lucratief meer is? Zij kunnen ook niet leven van de wind. Hoe krijgen we mensen aan het werk als het nauwelijks meer verdient dan een uitkering? Hoe krijg je gezond voedsel dusdanig toegankelijk qua prijs en aanbod dat het een reële keuze wordt voor iedereen, waardoor we gezonder, fitter en slanker worden en sterker in het leven staan? Waarom investeren we zoveel in het in stand houden van een economie die toch al vastliep en durven we zo slecht keuzes voor langere termijn te maken? Is het de angst, die ons bevriest?

Hoe kunnen we onze kinderen nog leren naar de lichaamstaal van een ander te kijken, te luisteren naar wat niet rechtstreeks gezegd wordt, tussen de regels door te lezen en signalen van elkaar op te pikken als we elkaar niet meer mogen ontmoeten? Hoe leer je werkelijk om te zien naar en om te gaan met een ander als je opgeborgen wordt in je eigen bubbel?

Het is mijn wens voor deze kerst en voor alle daarop volgende dagen: dat we allemaal een manier vinden om te verbinden, ook al kan dat soms maar heel beperkt. Stuur elkaar een berichtje, schrijf een briefje, geef een compliment. Vertel iets grappigs, deel iets liefs. Vraag niet alleen hoe het met iemand gaat, maar luister ook naar het antwoord.

Gebruik je tijd en inventiviteit om positiviteit te vinden in de brij van ellende en beperkingen. Denk in oplossingen. Ga samen een uurtje wandelen, neem iemand mee die dat zelf niet kan. Deel het voedsel, deel de warmte en de geborgenheid van je huis. Deel je liefde, je geld, je aandacht, je kracht. Steek een hand uit naar een ander. Als we allemaal iets doen, kunnen we bergen verzetten.

Blijf elkaar bevragen en spiegelen, zeker wanneer je vast dreigt te lopen in je eigen tunnelvisie of denkt dat er geen uitweg meer is. Blijf op respectvolle wijze argumenten benoemen en afwegen, sta open voor een andere invalshoek. Wanneer je spart, worden er nieuwe ideeën geboren en openbaren zich alternatieve wegen. Wees verdraagzaam naar elkaar, heb compassie. Laat oude koeien ongemoeid en begraaf strijdbijlen. Laat overtollige ballast los. We hebben liefde, vrede, licht en veiligheid nodig om te kunnen groeien.

Fijne kerstdagen gewenst.

Trans Siberian Orchestra: believe

Your childhood eyes were so intense
While bartering your innocence
For bits of string
The grown-up wings you needed

But when you had to add them up
You found that they were not enough
To get you in and pay for sins
Repeated

And for all the years you borrowed
And for all the tears you hide
And for all the fears you had to keep inside